Plisi, dëshmi e përhershme historike

Të shkruash histori përkundër situatës shumë të nderë politike që mbretëron në tokat shqiptare (Shqipëri, Kosovë dhe Maqedoni), situatë e cila ndjellë një zymti kombëtare është guxim i madh. E nesërmja është e pa–parashikueshme. Por, unë po vazhdoj me atë që ma do zemra, dhe të presim rezultatet e kësaj amullie historike!

Nga Fahri Xharra

Historia jonë shkon shumë thellë në kohë, në lashtësinë e saj. Jemi dëshmitarë të një simboli që fatbardhësisht është ruajtur gjer më sot mbi kokat tona e ai është Plisi. Por, nuk është vetëm plisi, është edhe gjuha jonë që i ka dhënë emër plisit dhe më të edhe kohës së stërlashtë.

Qëllimi i studimit nuk ishte thjesht të kënaqim kërshërinë tonë në lidhje me Plisin e shqiptareve Synimi ishte të dëshmonim se edhe një popull si ay shqipëtar, për të cilin studiuesit ankohen se s’kanë të dhëna historike për origjinën, besimin dhe gjuhën e tyre, mbart brenda traditës së tij fakte, jo vetëm për Lashtësinë e tij, por edhe të shumë popujve të tjerë, që deri më sot janë të mbuluara me mister ose janë keqshpjeguar nga ana shkencore. Vetë emrat e lashtë dhe të sotëm për Zotin dhe simbolin e tij, nuk mund të shpjegohen pa ndihmën e gjuhës dhe traditës së shqiptarëve.

Plisi-qeleshja, simbolizon gjysmën e veze hyjnore, nga e cila veze doli Perëndia, e cila krijoi çdo gjë. Me pak fjalë krijoi jetën. Është mjaft interesante të vëzhgosh se si për shembull nusja, kur hyn për herë të parë në shtëpi te dhëndrit, asaj, i duhet të ulet në një Plis-qeleshe të kthyer mbrapsht dhe ta vendose një Plis-qeleshe tjetër në kokë. Në ketë tradicion kulturor Shqiptar, me ritin e nuses, ne shqiptarët, nuk bëjmë gjë tjetër, se shprehim një skenë të gjenezit, pra siç Perëndia doli nga veza hyjnore, apo veza e botëve dhe solli jetën, ashtu edhe nusja “del nga veza” dhe sjell jetën ne atë shtëpi, ku martohet.

Nga një shëtitje virtuale nëpër qytetin e Pompeit i nxora ca foto të afreskeve dhe pikturave murale të historisë së lashtë pellazge që pa dashtas nga falsifikatorët kanë mbetur edhe sot e kësaj dite

Arkeologët na tregojnë që qyteti i Pompeit ishte ngritur në shekujt 7-të dhe 6-të para Krishtit nga Oskanët (sipas literaturës, popull i vjetër pellazg) në populli në Italinë qendrore, i cili ishte një kryqëzim rrugësh të popujve të vjetër pellazgë. Qyteti ishte pushtuar edhe nga “ grekët” (ah, grekët!) dhe fenikasit. Sipas Strabonit, Pompei ishte pushtuar edhe nga etruskët, në të cilin zbulimet e reja i tregojnë shkrimet etruske të shekullit VI.

Emri “Pompei” sipas studjuesit Theodor Kraus i ka rrënjët në gjuhën e vjetër Oskane që do të “thoshte pesë, numri pesë, pra bashkësia e pesë fshatrave që dikur e formonin Pompein ose nga një grup i madh familiar – gens Pompeia”.

Për mua shumë e rëndësishme që nuk është fjalë latine, gjuhë fatkeqësisht e krijuar nga romakët. Në pikëpamjen e zhdukjes së gjuhëve pellazge, Roma ishte masakruesi më i madh. Fatkeqësi historike!

Që të mos zgjatem më shumë në historinë e qytetit të lashtë Oskan të Pompeit të shtojë edhe këtë “sipas Plinit të Riut, Pompei është prishur disa herë nga dridhje të tokës të vogla, të cilat nuk e alarmonin popullatën e kohës, por me 5 Shkurt të vitit 62 para Krishtit qytetin e goditi një tërmet i madh shkatërrues. Sulmi i fundit natyror që e goditi Pompein përfundimisht ishte shpërthimi vulkanit të Vezuvit në vitin 79 para Krishtit, ia cili ia dha tmerrin e fundit.

Perandoria romake me shekuj e kishte harruar Pompein.

Rrëmbimi i Kasandrës nga Ajaksi-afreska në Shtëpinë e Menadrit në Pompei, Itali

Gjykimi i Parizit, i cili e thërret Zeusin që zgjidhë problemin e zgjedhjes së tij në mes Athenes, Afërditës dhe Heres. Parizi i Luftes së Trojës me plisin frigas.

Skenë nga Pompei, Akili me Plis

Afreska e paraqet një skenë nga Lufta e Trojës, Kasandra mundohet të mbrohet duke u “lidhur” për statujën e Athenes dhe afër saj i ati Priami i pafuqishëm duke shikuar. Kjo pikturë është edhe sot në muzeun natyror të Pompeit në shtëpinë e Menandrit që gjendet në Vicolo del Menandro. Pa pikë habije, edhe pse fshehja e të vërtetës së Luftës së Trojës është në çdo shkrim për antikuitetin, e vërteta e Plisin nuk ka mundur të iu ikë artistëve të pikturës “Ajaksi me Plis”.

Shtëpia e Faunës me mbi 3 mijë metra katrorë, kjo shtëpi në Pompei është më e madhja në qytetin e vjetër të Pompeit. Faktikisht, kjo shtëpi e madhe është ndërtuar në fillim të shekullit të dytë para Krishtit she njihet për mozaikët e famshme dhe të çmuara. E shihni Aleksandrin e Madh pas fitores kundër Dariusit, mbretit të Persisë?